سوله گلخانه

سوله گلخانه
هنگام ساخت سوله گلخانه باید به نکاتی برای افزایش میزان بهره‌وری گلخانه اهمیت داد. به عبارت دیگر در زمان ساخت سوله علاوه بر وجود روش‌های مختلف برای اجرای طرح، باید به نکاتی مهم در زمان احداث توجه داشته باشید. معمولا سوله گلخانه رفتر، ستون و اجزای دیگری دارد که با استفاده از آنها می‌توان سایه تولید کرد.
با توجه به اینکه جهت تابش نور خورشید در تعیین جهت سایه تاثیر دارد، باید براساس موقعیت جغرافیایی، مکانی را در نظر بگیرید که بیشترین میزان نور را در اختیار گیاهان قرار دهد. در کشور ایران جهت‌های جنوب و جنوب شرقی بهترین حالت برای ساخت سوله هستند؛ زیرا نور صبحگاهی بیشترین تاثیر را در رشد گیاهان دارد. از طرف دیگر با توجه به پایین بودن کیفیت نوردهی، جهت شمال برای گیاهانی که نور زیادی لازم ندارند، مناسب است.

 

ساخت سوله گلخانه
در ساخت سوله گلخانه چه نکاتی را باید رعایت کنید
انتخاب محل: انتخاب محل مناسب برای ساخت سوله گلخانه بسیار مهم است. محل باید دارای خاکی حاصلخیز و با دسترسی آب و هوای مناسب باشد.
طراحی: طراحی سوله گلخانه باید با توجه به نیازهای گیاهان در زمینه نور، رطوبت، دما و تهویه مناسب صورت گیرد.
جنس سازه: سازه سوله گلخانه باید از جنسی باشد که در برابر عوامل شیمیایی و برخورد با مواد شیمیایی مقاوم باشد.
نورپردازی: نورپردازی سوله گلخانه باید به گونه‌ای باشد که مقدار مناسبی نور برای گیاهان فراهم شود.
تهویه: تهویه مناسب برای سوله گلخانه بسیار مهم است. باید از سیستم‌های تهویه طبیعی یا مصنوعی استفاده شود.
آبیاری: سیستم آبیاری باید به گونه‌ای طراحی شود که مقدار مناسبی آب به گیاهان رسانده شود.
کنترل هوا: برای کنترل هوا در سوله گلخانه باید از سیستم های خنک کننده، گرم کننده و مرطوب کننده استفاده شود.
کوددهی: برای کود دهی باید از سیستم‌های کوددهی مناسب استفاده شود تا کود به صورت یکنواخت به گیاهان رسانده شود.
مدیریت و کنترل: برای مدیریت و کنترل سوله گلخانه باید از سیستم‌های کنترلی با استفاده از حسگرهای مربوطه استفاده کرد.

انواع سوله گلخانه ای
ساخت سوله های گلخانه ای در انواع مختلفی صورت می گیرد. برای ساخت سوله آموزشی آن را بر اساس ساخت سوله تجاری و صنعتی آماده می کنند تا این گونه به شبیه سازی شرایط مساعد کشت برای کارآموزان بپردازند. تنها تفاوتی که این سوله دارد راهروهای عریض تر آن در نوع آموزشی است. در انواع تحقیقاتی که عوامل زیست محیطی مناسب برای رشد و اصلاحات ژنتیکی مورد بررسی قرار می گیرد مکانیزه بودن اهمیت زیادی دارد و کلیه پارامترهای محیطی مثل عدم تبادل هوای خارج از گلخانه مورد اهمیت قرار می گیرد از این رو است که ساخت سوله گلخانه ای تحقیقاتی هزینه بیشتری می طلبد.
قیمت سوله گلخانه
از عوامل موثر در احداث و ساخت سوله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

دهانه سوله یا عرض سالن
طول و ارتفاع سالن
بارهایی مانند طبقات داخل سالن، جرثقیل و موارد دیگر
میزان بار برف منطقه

 

ساخت اسکلت سوله گلخانه
اسکلت سوله گلخانه را می توان با سوله تیر ورق و یا سوله خرپایی و همچنین سوله UBM بنا کرد. در صورت تمایل بخش انواع سوله را بررسی فرمایید. روش ساخت سوله در اینجا شرح داده شده است. هر کدام از این سازه ها مزایا و معایب مربوط به خود را دارند. پس از تعیین نوع سازه خود، شرکت سازنده سوله مرتبط را پیدا کرده و سفارش خود را می دهید. سوله سازی قطعات مورد نیاز را تهیه کرده و عملیات ساخت را انجام می دهد. پس از اتمام کار آن را به محل شما منتقل کرده و اجرای سوله را انجام می دهد.

 

پوشش گلخانه
سوله گلخانه باید نور گیر باشد. لذا از پوشش های شفاف برای آن استفاده می شود تا نور کافی به گیاهان برسد.
شیشه
قبل از گسترش صنعت و پیدایش تکنولوژی ساخت پوشش های شفاف پلاستیکی تمامی گلخانه ها به این روش ساخته میشد. این روش نیاز به اسکلت های سنگین و مستحکم دارد. تبادل انرژی با بیرون در شیشه زیاد است که سبب افزایش مصرف انرژی می گردد. با توجه به نوع سازه می توان اسکلت های مختلفی برای آن ساخت. برای زیر 6 متر بدون ستون می توان اسکلت چوبی را بنا نهاد. برای تا 12 متر اسکلت لوله ای بدون نیاز به ستون قابل اجرا است.

پلاستیکی
پوشش پلاستیکی به دلیل وزن کم و تبادل انرژی کمتر امروزه بیشترین کاربرد را دارد. جنس پلاستیک می تواند از پلی استر، PVC و PVF باشد. سبکی این قطعه باعث می شود نیاز به اسکلت بندی محکمی نداشته باشیم. این امر وزن سازه را کم کرده که منجر به کاهش هزینه سازه و فونداسیون می گردد. همچنین تبادل انرژی کمتر اتلاف سوخت کمتری دارد.
از معایب این پوشش عمر کمتر آن است. اشعه ماورإ بنفش خورشید سبب تیرگی و خرد شدن این قطعه گردد. برای بیشتر کردن عمر آن پلی اتیلن را با مواد ضد UV ترکیب می کنند. مشکل دیگر آن تشکیل بخار آب و شبنم روی آن ها است. در گلخانه مرطوب در صورت سرد تر بودن هوای داخل بر روی آنها شبنم تولید شده و چکه می کند. این امر رطوبت خاک را افزایش می دهد و اکسیژن خاک را کم می کند.

سوله سبک گلخانه ای
همانطور که در قبل عنوان شد برای ساخت سوله گلخانه، سوله سبک بهترین انتخاب میباشد. در ابتدا باید تصمیم گرفت چه نوع محصولی پرورش داده شود. سپس بر اساس نوع محصول و حجم تولیدی باید محل ساخت بررسی و مساحت زمین مورد نیاز را اندازه گیری کرد. زیرا انتخاب نوع سازه سوله و هزینه ساخت سوله گلخانه ای، بر اساس ویژگی های محل ساخت و ابعاد زمین تعیین میشود. در مرحله بعدی باید متریال سازه مشخص شود که از جنس چوبی ساخته میشود یا اسکلت فلزی. اسکلت فلزی نسبت به چوبی بسیار مقاومتر (جهت نگه داشتن پوشش پلاستیکی ضد اشعه ماوراء بنفش یا شیشه ای) و مقرون به صرفه تر میباشد.
در اکثر مناطق استراکچر فلزی سوله های گلخانه ای از آلومینیوم یا گالوانیزه ساخته میشوند، که این نوع استراکچرها نسبت به اسکلتهای چوبی هزینه بیشتری را در بر میگیرند. اسکلتهای چوبی طول عمر بالایی ندارند چرا که در زمان کمی پوسیده میشوند و در برابر عوامل طبیعی همچون بادهای شدید مقاومت کمتری دارند. برای افزایش طول عمر اسکلتهای چوبی، معمولا قطر چوبها را افزایش میدهند که باعث میشود سایه و نور کمتری ایجاد شود. از این رو استراکچرهای چوبی در ساخت سوله های گلخانه ای توصیه نمیشود.
ارتفاع سوله گلخانه از نوع فلزی تقریبا دو برابر گلخانه های اسکلت چوبی است. همین موضوع باعث افزایش رشد گیاهان، در نتیجه عملکرد بهتر گلخانه میشود. از طرف دیگر سایه در سوله های فلزی بیشتر ایجاد میشود برای مقابله با این مشکل پیشنهاد میشود موقعیت و جهت نمای گلخانه به سمت جنوب یا جنوب شرقی ساخته شود.

 

موقعیت ساخت سوله گلخانه ای
همانطور که می‌دانید برخی از گل‌ها در شرایط خاص آب و هوایی رشد می‌کنند که ممکن است در ایران وجود نداشته باشد؛ یا مثلا برخی میوه‌جات نیازمند شرایط خاصی در برخی از فصول سال هستند که با گلخانه‌های استاندارد می‌توانیم این شرایط را برای رشد و نموی آنها فراهم کنیم. اما ساختمان سوله چه تاثیری در رشد بهتر آنها دارد؟
موقعیت مکانی درست، اسکلت بندی اصولی و تهویه هوای مناسب و … جزئی از ساخت سوله گلخانه ای هستند که در رشد و نموی گیاهان تاثیر بسزایی دارند. مزیت بسیار خوب گلخانه نسبت به کشاورزی معمولی این است که از گل و گیاه در برابر هرگونه عوامل طبیعی مثل باد، باران، صاعقه و تگرگ محفوظ نگه می‌‍‌‌دارد. بنابراین اسکلت سوله گلخانه ای باید مقاوم و اصولی ساخته شود.
در مهندسی سوله سازی، اسکلت می‌تواند چند سازه مختلف یا یک سازه متصل به یک ساختمان باشد. اما از نظر اقتصادی و صرفه جویی در مصرف انرژی، ساخت سوله گلخانه ای به روش متصل به هم هزینه کمتری را برای کارفرما ایجاد می‌کند

 

اجرای فونداسیون گلخانه
ابتدایی ترین مرحله برای ساخت سازه های سنگین، اجرای فونداسیون و زیر سازی مناسب آن است. نحوه اجرای فونداسیون سوله با توجه به ابعاد و موقعیت گلخانه در برخی موارد متفاوت است، ممکن است شما در ساخت برخی از گلخانه ها اصلا فونداسیون بسیار بزرگ و زیر ساختی مشاهده نکنید. این امر بدین سبب است که ساز ه برخی از گلخانه ها سبک و یا به صورت سازه های پوسته ای می باشد وزن زیادی ندارند و از مزیت های بزرگ این سوله ها می باشد. اصلی ترین کاربرد فونداسیون در تحمل وزن و بارهای مرده سازه است که برای سوله های ذکر شده ساخت زیر ساخت زیاد طول نمی کشد و با چند ردیف فونداسیون در راستای ستون های افقی پروژه فونداسیون خاتمه می یابد.
مزایای پوشش شیشه ای برای سوله سبک گلخانه ای:

o مقاومت بالا در مقایسه با دیگر پوشش ها
o قدرت بالای انتقال نور و گرما
o وضوح دید داخل گلخانه
o محفوظ نگه داشتن فضای داخل گلخانه از شرایط خارجی مانند باد و باران و برف

معایب پوشش شیشه ای برای سوله های سبک گلخانه ای:
oهزینه نهایی بالا برای اجرای سوله
oعدم حفظ دمای بالا محیط داخلی
o افزایش مصرف سوخت به دلیل استفاده از بخاری
oامکان جا به جایی سخت این سوله

 

تفاوت بین گلخانه و سوله های گلخانه ای
گلخانه و سوله‌های گلخانه‌ای با یکدیگر شباهت‌هایی دارند؛ اما برخی ویژگی‌های به‌خصوص آنها وجود دارد که مشخص می‌کند کدام برای شما مناسب است. به طور کلی گلخانه‌ها محلی برای پرورش گیاهان به‌حساب می‌آید که آنها را در برابر شرایط جوی محیط محافظت خواهد کرد. در مقابل آن سوله‌های گلخانه‌ای هم محلی برای ذخیره گیاهان و هم محلی مناسب جهت نگهداری ابزار باغبانی است.
علاوه بر آن این محیط‌ها یک فضای اختصاصی جهت انجام کارهای باغبانی برای شما فراهم می‌سازد. اغلب گلخانه‌ها عمدتاً از شیشه یا مواد شفاف مثل پلاستیک ساخته شده‌اند. پوشش فولادی و چوبی، مواد شفاف را کنار یکدیگر نگه خواهد داشت. این ساختار شفاف موجب بزرگ‌نمایی نور خورشید شده و دمای داخل محیط را بیشتر می‌کند.

 

توجه به منبع نوری در ساخت سوله
اگر تا به حال به گلخانه هی شهرتان رفته باشید شاید متوجه این نکته بسیار مشهود شده باشید که دسته ای از گیاهان در نور های مختلف رشد می کنند که با توجه به نوع آن نوری که می تابد باید در شرایط خاصی باشد که در ادامه به آن اشاره شده است:
گیاهان روز بلند Long Day Plants: این گیاهان نیاز به ۱۰ الی ۱۴ ساعت نور در روز احتیاج دارند. از نمونه های این گیاهان می توان به گل اطلسی و میمون اشاره کرد که در سوله های گلخانه ای در حال رشد هستند.
گیاهان روز کوتاه Short Day Plants:این گیاهان به کمتر از ۱۲ ساعت نورگیری در روز نیاز دارند و این تایم کفایت می کند. گل داوودی از نمونه های این گیاهان می باشند.
گیاهان خنثی Neutral Day Plants: این گیاهان نیازی به نور زیاد ندارند و برای نگهداری در خانه بهترین گزینه هستند. می توان به تامین نور مورد نیاز این دسته از گل ها، از نور مصنوعی استفاده کرد. گل بگونیا و حنا از این دسته گل ها می باشند.
با توجه به نیازمندی های گیاهان که در گلخانه رشد می کنند و دسته ای از موارد بالا هستند، مدت تابش نور بسیار مهم است که در ساخت سوله باید این نکته را نیز مورد توجه قرار گرفته است.

هزینه احداث گلخانه ۱۰۰۰ متری
همانطور که پیش تر گفته شد، اعلام هزینه ساخت گلخانه، به معیار ها و ملاک های متفاوت و متعددی بستگی دارد. از این جهت باید گفت نمی توان هزینه ساخت گلخانه 1000 متری را بدون اطلاع از نوع سازه و تجهیزات مورد نظر اعلام کرد. در دو گلخانه 1000 متری با سازه ها و تحهیزات متفاوت، هزینه های تمام شده و نهایی نیز متفاوت خواهد بود.
هزینه ساخت گلخانه ۲۰۰ متری
در هر متراژی برای ساخت گلخانه ارقام و اعداد مختلفی نمایش داده می شود. به این معنا که با متراژ های متفاوت هزینه های شما بسیار متغییر خواهد بود و بدین منظور برای دستیابی به اطلاع دقیق از هزینه ها، باید طراحی پروژه شما صورت بگیرد تا در نهایت با توجه به متراژ مد نظر قیمت نهایی داده شود. توجه بفرمایید که ساخت گلخانه در متراژ پایین تر از 1000 متر توجیه اقتصادی ندارد و به صرفه نیست. در شرایطی که توانایی ایجاد بازارمنحصر بفرد محصول خود را داشته باشید و بتوانید به بهترین شکل محصولات گلخانه خود را بهره برداری کنید، می توانید پس از گذشت سه سال بازگشت سرمایه خود را مشاهده کنید. بنابر این توصیه می شود برای دریافت اطلاعات دقیق تر در این زمینه بامشاوران مزرعه بکر در تماس باشید تا پس از طراحی تخصصی پروژه، به دقیق ترین اطلاعات دسترسی پیدا کنید.

 

سازه گلخانه ها معمولا سازه هایی فوق سبک هستند بدین منظور به صورت پیش ساخته و قابل نصب و مونتاژ در محل بدون صرف وقت خواهد بود، فونداسیون این نوع سوله های فوق سبک به صورت “تک” یا “تک نوار” خواهد بود. به همین دلیل این نوع سوله های سبک و ارزان سریع ساخته خواهند شد و از نظر اقتصادی برای کشاورز به صرفه و اقتصادی است.
سقف گلخانه و شیب آنها با توجه به نایلونی و یا طلقی بودن، باید به گونه ای باشد که تحمل وزن آب حاصل از بارندگی و یا فشار باد وارد شده به آن را داشته، موجب شکستگی یا پارگی در آن نشود، هرگونه آسیب دیدگی از پیش بینی نشده در سقف باعث از بین رفتن محصولات کشاورزی و خسارت می شود
شرایط و هزینه دریافت مجوز احداث گلخانه
برای احداث و راه اندازی هر نوع ساختمانی، قبل از هرچیزی به مجوز و گواهینامه های رسمی آن نیاز دارید، بنابراین شرایط گرفتن این مدارک قبل از شروع ساخت و ساز بسیار مهم است. اگر به این نکته توجه نکنید و قبل از اخذ گواهینامه، ساخت و ساز را شروع کنید قطعا تمام سرمایه خود را از دست خواهید داد. همچنین در آینده از سهمیه آب و برق و گاز تعرفه دار (تخفیفی) محروم می شوید.
برای دریافت پروانه تاسیس گلخانه، قوانینی از سوی وزارت جهاد کشاورزی تعیین شده که در زیر تعدادی از آن ها را مشاهده می کنید.
حفظ فاصله و حریم 2000 متری با کارخانه های آلوده مانند سیمان، آسفالت و…
حفظ فاصله 50 متری با رودخانه و حریم 200 متری از دریا
حفظ حریم 3000 متری از واحد مرغ لاین، فاصله 1000 متری از واحد مرغ اجداد و اصلاح نژادی، حفظ فاصله 500 متری از واحد مرغ مادر
فاصله گلخانه از واحد مرغ های تخم گذار، با توجه به نوع بستر کشت (هیدروپونیک یا خاکی) به ترتیب از 100 متر تا 300 متر باشد.
فاصله گلخانه از واحد مرغ گوشتی، در بستر کشت خاکی 50 متر باشد.
حداقل متراژ زمین برای تاسیس گلخانه باید 500 متر باشد و مجوز برای 60 تا 80 درصد زمین آن صادر می شود.
پس از گرفتن تاییدیه موارد گفته شده، نوبت به گرفتن تسهیلات بانکی و مجوز دیوارکشی می رسد که در واقع نوعی وام یا کمک هزینه احداث گلخانه هستند. مجوز دیوار کشی در صورتی به شما تعلق می گیرد که مساحت زمین، بیش از 5000 متر و مساحت سازه بیش از 3000 متر باشد. در این صورت روند اخذ گواهینامه دیوارکشی سریع تر صورت می گیرد.